Woorden en hun betekenis

A
AbiHebben
AksiVraag
Ala saniAlles
Al sumaIeder
AladiLuchtgod
AllanyaOranje
AnuHand/arm/mouw/bijdrage
Anu bakaHandrug
Anu fesi(hand)palm
AsiPaard
AtiHart
AtibronmanHeethoofd
AtilobiGeliefde
AtipeypiLuchtpijp
AweseOorlogsgod
AyOog
AybubaOoglid
AyfutuEnkel
Aykaka‘klaasvaak’/slaap
Ay-oloOogkas
Ay-wiwiriWimper(s)
B
BabariHerrie/ tumult
Bakarug
Baka-anuElleboog(stoot)
Baka-anu tenNabijgelegen tijd
Baka-edeAchterhoofd
Baka iri/ bakafutuHiel
Bakatingistuit
Baka yesiAchteroor
BânaBanaan
BarbaBaard (van oor tot oor)
BariTon/vat
Basi tongoniWerkwoord
BatotoNaaimachine
BayKopen
Bere

Buik

Zwanger, extended family, ingewanden, vrucht

BeredotiNageboorte
BeremanZwangere vrouw
Bigi doynGrote teen
BigiwanOudere
Blo blomarkiGelijkheidsteken
BobiVrouwenborst
BobimofoTepel
Bogo bogoVeel
Bogo pritiBilnaad
BonaHaarvlecht
BonfutuScheenbeen
Bon gogoAchterzijde boom
BonkôroGeel
Bonyo skinGeraamte
BoriKoken
BorimanHuisvrouw
BowtuDij/bovenbeen
BradaBroer
Bro fu ati bonyoBorstbeen/ mannenborst
BromkiBloem(en)
Bropresilap (gezicht)
BruduBloed
BruduteteyAderen
BrukumofoGulp
BukuBoek, Schimmelen
Buku-osoBibliotheek
BuruBoer
D
DaguHond
DatraDokter
Dededood
DeyDag
DiDie/ van wie
Di nangaMet wie
DidonGaan liggen
DoynDuim
DresimanGenezer
DringiDrinken
DûngVerbouwereerd
DyaDit of deze
DyamuPaars
DyonkuHeup
DyinRood
E
EdeHoofd
Ede-wiwiriHoofdhaar
EteNog, toch
F
FasitongoHuig “R” en tongpunt “R”
Fesi-edeVoorhoofd
FesimanVoorman
FingaVinger
Finga-edeVingertopje
FlakaKijken
FlakatikiVulpen
Foko fokoLongen
FonAftakelen
FragaVlag
FremuSchouderblad
FufuruStelen
FufurumanSchurk, dief
FutuVoet
(Futu)fingaTeen (futu wordt vaak weggelaten)
Futumarkivoetzool
G
GabaBed
GarisakaGalblaas
GiVoor
Gi torivertellen
Gogo/lasiBil / kont
GogomanBestuurder
Gogo monkiBil
Goro goroKeel
GowtuGoud
GranbereDarm
GrassiGras
GritiRaspen/ schuren/ wrijven
GrunGroen
GuduRijk maken
H
HapsOngecontroleerd wegspringen, ritme
Haribere/ langabereLangdradig
Hari kre kre pikiLanggerekte tweeklanken
Hari noso pikiLanggerekte nasale klinkers
HebiZwaar zijn
HeneKoning
(H)itiGooien
HoriHouden
HoroHol
I
  
  
K
KabaVoltooid
KanKammen  of mogen/kunnen
KakunbeKin/kaak
Kakunbe wiwirisik
KandraKaars
KaroeMaïs
KariNoemen, roepen, bellen
KatikiPen
KawKoe
KindiKnie
KitikiPen
KloruKleur(en)
Koko

Hoofd of ‘knokkelen’

Knobbel, bult, pit, scrotum, klomp

KokobeLepra
KokoteteyKlos garen
KonKomen
KoniSlim zijn
KotiwrokoPrent
KotoRok
KoytiKuit
Krabu daguVos
KriboypisiHoofdstuk
KrenBeklimmen
KreyHuilen
KrobuyVaarwel
KruderiGesprek
KrumuTandvlees van een baby
KruwaDoen mislukken of mislukt zijn
KunbaNavel
KunduElleboog
KunbatateyNavelstreng
KwatakiHart
L
LangabereLangdradig
LanteriLidwoord
LebrikiRib/ ribbenkast
Lerileren
Leri-osoSchool
LefreLever
Linga fingaRingvinger
Lobi(in)smeren  of mogen/houden van
Lobi libiliefdesleven
LobiseyHobby
Lobiwangeliefde
Logo logoGlad maken of glad zijn
LoyPlatzak
LusubereBuikloop
M
MakaDoorn(en)
MamaMoeder/ mamma
MarkiteteyMaatlint
Masanga fu bonyoHet geraamte
Masanga sosoRomp
MèfOnrein
MerkiMelk
MetiDier, Vlees
Mindri-edeKruin
Mindribere pikiTussenklanken
MindrifingaMiddelvinger
Mofo

Mond

Punt, opening, lus

MofolibaWalkant
MoksiMixen/Mengen, gemengd, gepaard
MunMaand
N
NakiSlaan
NangaMet
NanraNagel
NekiHals
NenHeten
Noso pikiNasale klinkers
NotiNul, niets
Neki-oloKeelgat
NiriNieren
Nosowan fu denNasale variant
No kaba seyOnvoltooid
NowanNiemand
NyangGenieten, eten
Nyang-nyangEten/voedsel
Nyang nyang sakaMaag
O
Ogri-aiBlauw
Opo-osoStichting
OsoHuis, thuis
OsoskinWand
P
PagaraKast
PapaPapa-stam, papawenti, pap, vader
PasaGebeuren
PataEenvoudige gympen
Patata(wan)Nederland(s)/ nederlander
PayBetalen
Peka pekaAfranselen
Pepefinga/doynDuim
Muisstil
PikiKlank of ‘klinken’
PikinKind(eren)
Pikin fingaPink
Pikin tongo‘kleine tong’ = huig
PikisaniKlanken
Pingi potioptellen
Pingi puruAftrekken
PingipisiSommetjes
PiriOntbloten/ pellen  of ‘veroorzaken’
PiyûKiekeboe
PònpiFiets
PopokayPapegaai
Popki/ popki fu ayPupil
PotiLeggen/zetten in/tegen
Pôtiarm
Prati naDelen door
PreypisiLocatie
Prikazwart
Puru na bereVergeven
Pusi pusiPoes/ kat
PyokoSamengeperste Surinaamse vrucht
R
RèysRonde schijf bij knikkerspel
RutuOorsprong, wortel
S
SabanaWit
Sabiweten
SanWat/ waarover
San nangaWaarmee
Sara saramarkiKomma/ decimal
SeybowtuLies
Sey-edeZijprofiel
SeyfesiWang
SeseySchaar
SetiIn orde maken/ in orde zijn
Sibivegen
Sibi sibiMet de bezem afjassen
SisaZuster
SkinRomp
SkowruSchouder, politie, schout
Skowrufakibonyosleutelbeen
SkrâtiBruin
SkrifiSchrijven
SkrifimanSchrijver
Skrifimarkiletter
Skrifimarkitongoalfabet
Sobundus
Sontenmisschien
Sopi kokostrottehoofd
SorifingaWijsvinger
SortuwanWelke
Soso kre kre pikiStandaardklinkers
SribiSlapen, dromen
StamanLedematen
SumaMen, mens(en)
SwitiLekker, mooi, heerlijk
T
TafraTafel
TakiZeggen/praten/spreken  of (zo)dat
TanBlijven / (aan)voelen, lijken op
Tapu-anuBovenarm
Tapu-ay wiwiriwenkbrauw
Tapubro / bro fu atiBorst (algemeen)
TapufutuWreef
Tapumofo bonyoGehemelte
Tapumofo wiwiriSnor
Tapu pikiMedeklinkers
Taygi/ tèygiZeggen
Zo zeer
TenTijd
Teri(mee)tellen
TideVandaag
TifiTanden
TifimetiTandvlees
TingifowruAasgier
TingimetiAas
TodobereKikkervisje
TongoTong/ taal
ToriVerhaal, relaas
TotiwanJongere
Toto pinaNaald
TototeteyDraad
Tra saniAndere dingen
Tra sumaAnderen
TrawanAndere(n)
TronMaal/ vermenigvuldigen
Tronmarki‘kruisje’ (vermenigvuldigingsteken)
TruWaar(heid)
Tu pikiTweeklanken of diftongs
TutuHoorn(s)
Tyari tyariBoekenplank
TyònkGooien
U
Umavrouw
Umawanvrouwlijke
UmawedyeVerwijfde man
W
WakaLopen
WakamanReiziger, schoft
Wakatikiwandelstok
Wan saniIets
Wan sumaIemand
WaniWillen, nodig hebben
WayaInvullen
WeriDragen/aanhebben
Weri-edeRot, vervelend
WinWijn
WisiNegatieve energie
WiwiriHaar, bladeren
Woronworm
Wowoyomarkt
WrokoWerken
WrokomanArbeider
Wrokope libiWerkervaring
Y
YariJaar
YasiJaws (ziekte)
YesiOor, voldoen, verstaan
YesibubaOorlel
YesikakaOorsmeer
YesimamaTrommelvlies
YèreHoor
YoboBlanke
YuruUur/ tijd
  
error: Content is beveiligd!!